Zero-emissiezones

In de strijd tegen luchtvervuiling en klimaatverandering worden steeds meer steden/gemeentes in Nederland geconfronteerd met de uitdaging om hun luchtkwaliteit te verbeteren. Een van de maatregelen die nu steeds vaker worden ingezet, zijn Zero Emissie Zones. Maar wat houdt zo'n zone eigenlijk in?

Een Zero Emissie Zone is een specifiek gebied binnen een stad waar bepaalde voertuigen die schadelijke emissies uitstoten, zoals benzine- en dieselvoertuigen, niet zijn toegestaan. Het doel van deze zones is om de uitstoot van broeikasgassen en schadelijke stoffen zoals stikstofoxiden en fijnstof drastisch te verminderen.

Zero-emissiezones in Nederland

Vanaf 1 januari 2025 krijgen gemeenten de bevoegdheid om specifieke stadsgebieden aan te wijzen waar vervuilende bestelbussen en vrachtwagens niet langer mogen rijden. Deze maatregel is bedoeld om de uitstoot van CO2 in steden te verminderen. Een dergelijk gebied wordt aangeduid als een zero-emissiezone. Een Zero-emissie zone omvat ten minste het stadscentrum en de omliggende wijken. Alleen voertuigen die geen schadelijke stoffen uitstoten, zoals elektrische of waterstofvoertuigen, mogen nog in deze zone rijden. Als eigenaar van een bestel- of vrachtwagen kunt u alleen toegang krijgen tot dit gebied als uw voertuig voldoet aan de zero-emissienormen.

Overgangsregeling Zero-emissiezone

Voor bepaalde soorten bedrijfswagens is er een speciale overgangsregeling van kracht. Tot een bepaalde datum is het toegestaan om met deze voertuigen nog steeds de zero-emissie zones binnen te rijden. Deze regeling is van toepassing op de volgende situaties:

• Bedrijfswagens met een Euro 5-emissienorm: Deze voertuigen mogen tot 1 januari 2026 nog steeds de zero-emissiezones betreden.
• Bedrijfswagens met een Euro 6-emissienorm: Voor deze voertuigen geldt dat ze tot 1 januari 2027 nog steeds toegestaan zijn in de zero-emissiezones.

Het is belangrijk om op te merken dat na de genoemde data, voertuigen die niet aan de vereiste emissienormen voldoen, niet langer worden toegelaten in de zero-emissiezones.

Huidige Zero-emissiezones

Op dit moment hebben 28 verschillende gemeenten plannen gemaakt of besluiten genomen om zero-emissie zones in te voeren. De specifieke data waarop deze zones van kracht zullen worden, variëren per stad. Voor meer gedetailleerde informatie kunt u terecht op de betreffende gemeentelijke websites. Daarnaast zijn de gemeenten Almere, Zaanstad en Hoorn momenteel bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden om een zero-emissie zone in te voeren. Voor actuele updates kunt u een kijkje nemen op de website van Zero emissie stadslogistiek. Hier vindt u ook een interactieve kaart met de grenzen van de zero-emissiezones etc.

Vrijstellingen voor Toegang tot ZE-zones

Binnen Zero-Emissie Zones (ZE-zones) kan het voorkomen dat uw voertuig geen toegang krijgt vanwege een te lage emissieklasse of een te hoge leeftijd, waardoor het buiten de overgangsregeling valt. Niettemin kunnen er situaties zijn waarin uitzonderingen van toepassing zijn. Deze uitzonderingen staan bekend als vrijstellingen en ontheffingen. Vrijstellingen worden automatisch verleend op basis van het kenteken, terwijl ontheffingen door uzelf moeten worden aangevraagd. Er zijn specifieke voorwaarden waaraan u moet voldoen om in aanmerking te komen voor een vrijstelling of ontheffing.

Vrijstellingen

De vrijstellingen blijven geldig tot 1 januari 2030.

Bestelauto’s

Uw bestelauto komt in aanmerking voor vrijstelling als u voldoet aan een van de volgende voorwaarden:

1. Het voertuig is 40 jaar of ouder (oldtimer).
2. U bezit een rolstoeltoegankelijk voertuig met carrosseriecode SH of een bijzonderheidscode 70, 145, 146, 147 of 149.

Indien u een bestelauto bezit zonder bijzonderheidscode, maar deze vanwege uw handicap heeft aangepast voor een bedrag van meer dan €500, en u van plan bent een stad met een ZE-zone voor bestelauto’s binnen te rijden, komt u in aanmerking voor een ontheffing.

Ontheffingen voor Toegang tot ZE-zones

De onderstaande ontheffingen blijven geldig tot 1 januari 2030.

Dagontheffingen

Dagontheffingen worden verstrekt voor een periode van één kalenderdag, beginnend om middernacht (00:00 uur) en eindigend om 06:00 uur de volgende dag. Per voertuig, per gemeente en per kalenderjaar worden maximaal 12 dagontheffingen verleend.

Het kan zijn dat sommige gemeenten een minimale emissieklasse hanteren voor voertuigen, bijvoorbeeld emissieklasse 5. In dat geval moet uw voertuig minimaal aan deze emissieklasse voldoen. Dit beleid wordt ingezet om oude en vervuilende voertuigen buiten de stadscentra te houden. Gemeenten die reeds milieuzones hebben, passen dit beleid al toe en zullen naar verwachting hetzelfde doen voor ZE-zones.

Ontheffing voor Bijzondere Voertuigen

De volgende categorieën bestelauto's komen in aanmerking voor een ontheffing tot ze de leeftijd van 13 jaar (Datum Eerste Toelating) bereiken:

- Kermis- of circusvoertuigen
- Bedrijfsauto's met zware laadkranen
- Verhuisauto's

Ontheffing wegens Lange Levertijden van Emissieloze Voertuigen

Vanwege toenemende wachttijden voor de levering van nieuwe voertuigen, soms tot wel 18 maanden, kan een ontheffing worden verleend als u een nieuw voertuig met nul emissie hebt besteld en dit met een orderbevestiging kunt aantonen. Dit biedt de mogelijkheid om de wachttijd te overbruggen en toch toegang te houden tot de stad.

Ontheffing op Basis van Bijzondere Financiële Omstandigheden

Indien u te maken krijgt met directe financiële problemen, zoals een dreigend faillissement bij het overschakelen naar een emissieloos alternatief voor uw voertuig, kan een ontheffing worden verleend. U moet deze situatie kunnen aantonen met recente jaarrekeningen en btw-aangiften om in aanmerking te komen voor een ontheffing.

Ontheffing op Basis van Hardheidsclausule

Gemeenten hebben de mogelijkheid om maatwerk te bieden via een ontheffing op basis van een hardheidsclausule. Dit kan worden toegepast in situaties waarin vroegtijdige investeringen niet redelijk zijn (bijvoorbeeld vanwege pensioen of ziekte), en ondernemers meer tijd wordt gegund.

Ontheffing bij Gebrek aan Emissieloze Alternatieven

Als er nog geen emissieloze variant beschikbaar is voor uw voertuig, kan een ontheffing worden verleend. Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar de specifieke voorwaarden om een zo transparant en eerlijk mogelijk besluit te kunnen nemen.

Aanvragen van een Ontheffing

Om het aanvragen van een ontheffing zo eenvoudig mogelijk te maken, wordt gewerkt aan een digitaal Centraal Loket Ontheffingen voor ZE-zones. Dit loket heeft als doel om ontheffingen te regelen voor alle deelnemende gemeenten met een ZE-zone. Naar verwachting zal dit Centraal Loket medio 2024 operationeel zijn.